Nieuws van het
Franse Culturele
Samenwerkingsnetwerk
in België
Wetenschap en universiteiten
van

22


februari


- 2021 -
tot

07


maart


- 2021 -

3 vragen aan Elsa Heyman

PHC: mobiliteitsbeurzen voor onderzoekers tussen Frankrijk en België


Kunt u uzelf kort voorstellen?

Na een proefschrift in Sciences et Techniques des Activités Physiques et Sportives (STAPS) 1 in Rennes (Frankrijk) in 2006 over metabole en hormonale aanpassingen aan lichaamsbeweging bij jonge mensen met diabetes type 1, en daarna een postdoctoraat aan de Vrije Universiteit Brussel (België) over 'brein & lichaamsbeweging', had ik het geluk om in 2008 de functie van ‘Maître de Conférence’ 2 te bekleden aan l’Université de Lille (in de Multidisciplinaire Eenheid Sport, Gezondheid, Maatschappij, URePSSS; Faculteit Sportwetenschappen). Mijn huidige onderzoeksthema's zijn gericht op het voorkomen van hypo- en hyperglykemie tijdens inspanning bij mensen met diabetes type 1 of type 2 en op het zoeken naar strategieën om de vasculaire gezondheid van deze mensen te verbeteren. 

Kunt u uw project in een paar regels beschrijven, met voorbeelden van mogelijke toepassingen?

Type 1-diabetes is een auto-immuunziekte die leidt tot de totale vernietiging van cellen in ons lichaam die insuline produceren, het enige hormoon dat onze bloedsuikerspiegel kan verlagen. De doses exogene insuline die dagelijks worden geïnjecteerd als onderdeel van de behandeling van deze ziekte, zijn niet gemakkelijk aan te passen omdat veel factoren de bloedsuikerspiegel beïnvloeden. Dit resulteert in herhaalde fasen van hypo- of hyperglykemie, wat kan leiden tot de productie van vrije radicalen (ook wel 'oxidatieve stress' genoemd) die de bloedvaten beschadigen. Uiteindelijk kunnen deze veranderingen wat betreft bloedvaten, in het bijzonder van de 1e cellaag die in contact komt met het bloed - het endotheel - leiden tot diabetische complicaties (bv. schade aan de nieren, het netvlies, neuronen).
Het zoeken naar strategieën zonder het gebruik van medicijnen, zoals lichaamsbeweging of voedingssupplementen, zonder bijwerkingen, lijkt ons essentieel in een preventief kader: in deze context testen wij de effecten van lichaamsbeweging, waarvan bekend is dat zij afschuifkrachten op de vaten opwekt, waardoor de productie van beschermende vaatverwijdende stoffen wordt gestimuleerd, alsmede van cacaoflavanolen. Deze laatste zouden bijzonder interessante eigenschappen hebben: ze zouden het endotheel door hun antioxiderende werking beschermen tegen vrije radicalen en zouden de productie van beschermende vaatverwijdende middelen stimuleren. Dit project, gericht op het combineren van het plezier van sport en chocolade met het oog op vasculaire gezondheid, zou toepassingen kunnen initiëren in het gezondheidsbeleid (bevordering van fysieke activiteit) en
bij de ontwikkeling van voedingssupplementen van natuurlijke oorsprong.

1 = Een Franse universitaire studierichting dat toekomstige vakmensen opleidt in de sector lichamelijke opvoeding en sportactiviteiten.
2 = ‘Maître de conférences’ is een functiebenaming voor een universitair docent met een vaste aanstelling in het Franse universitaire systeem.

Op welke manier was de Frans-Belgische wetenschappelijke samenwerking een troef voor uw onderzoek?

De Frans-Belgische samenwerking stelt ons in staat om de wetenschappelijke en methodologische vaardigheden eigen aan elk van de twee laboratoria te combineren. Hierdoor kunnen we op een veel completere en diepgaandere manier de impact onderzoeken van twee niet-farmacologische strategieën (expertise van Rijsel voor de fysiologie van lichaamsbeweging bij diabetes type 1, expertise van Brussel (Haute Ecole Bruxelles Brabant) voor het gebruik van chocolade om oxidatieve stress te verminderen in stressvolle situaties voor het lichaam zoals tijdens het duiken) zowel op de functie van kleine bloedvaten (expertise van Rijsel, over spier-, hersen- en huidmicrovaten, door technieken zoals nabij-infraroodspectroscopie of contrastbeeldvorming met lasergranulariteit) als op grote bloedvaten (expertise van Brussel, over de bovenarmslagader door echografie met de Doppler-techniek).
Naast deze wetenschappelijke meerwaarde, stelt de samenwerking ons in staat om de opleiding van onze studenten in onderzoek uit te breiden, zowel voor STAPS-masters en doctoraatsstudenten van l’Université de Lille, als voor de bachelorproefscriptie van studenten Master in de Kinesitherapie van de Haute Ecole Bruxelles Brabant. De PHC-mobiliteitsbeurs is een echte troef om onze uitwisselingen tussen de 2 laboratoria te stimuleren, door ons in staat te stellen de wetenschappelijke cultuur van het andere land beter te ontdekken, via persoonlijke verblijven in een warme sfeer, waardoor uitwisselingen en interacties ontstaan die uiterst stimulerend zijn.